ट्रम्पको नीतिमा ‘यू–टर्न’

अधिकांश मुलुकका लागि कर विराम, चीनका लागि थप कडाइ

२८ चैत २०८१, बिहीबार

ट्रम्पले चीनलाई ‘अनादरपूर्ण’ व्यवहार गरेको आरोप लगाउँदै भने, ‘अब अमेरिका लुटिने समय सकिएको छ ।’ चीनमाथि तत्काल लागू हुनेगरी १२५ प्रतिशतसम्मको आयात कर घोषणा गरेका छन् ।

विराटनगर– अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले हालै लागु गरेका उच्च आयात करहरूबाट अधिकांश मुलुकलाई अस्थायी छुट दिँदै ९० दिने विराम घोषणा गरेका छन् । तर चीनमाथि भने अझ कडा व्यापारिक प्रतिबन्ध लगाइएको छ । यसले दुई महाशक्तिबीचको व्यापार युद्धलाई नयाँ मोड दिएको छ ।

ट्रम्पले बुधबार सामाजिक सञ्जाल ‘ट्रुथ सोसियल’मा नीति परिवर्तनको घोषणा गर्दै भने, ‘जसले अमेरिकाको करविरुद्ध जवाफी कारबाही गरेनन्, ती देशलाई ९० दिनको राहत दिइनेछ ।’ उनले चीनमाथि भने तत्काल लागू हुनेगरी १२५ प्रतिशतसम्मको आयात कर घोषणा गरे ।

यसअघि उनले सबै मुलुकका सामानमा न्यूनतम १० प्रतिशत आयात कर तोक्ने नीति ल्याएका थिए जसमा ‘अस्वस्थ व्यापार अभ्यास’ अपनाउने देशहरूलाई उच्च दरमा कर लगाइने भनिएको थियो । यसमा यूरोपेली संघ, भियतनाम, दक्षिण अफ्रिका लगायत ६० भन्दा बढी देश समावेश थिए ।

तर विश्व बजारमा व्यापक उतारचढाव आएपछि ट्रम्प प्रशासनले अधिकांश देशहरूका लागि कर नीति पुनःसंशोधन गरेको हो । गत साता आयात कर घोषणा भएदेखि विश्वभर बजारमा खरिदबिक्री घटेको र अमेरिकी ऋणमा ब्याजदर ४.५ प्रतिशतसम्म पुगेको थियो जुन फेब्रुअरीपछि उच्चतम हो ।

चीनसँगको तनाव चुलिँदै

चीनमाथिको नयाँ कर भने तत्कालै लागू गरिएको छ । ट्रम्पले चीनलाई ‘अनादरपूर्ण’ व्यवहार गरेको आरोप लगाउँदै भने, ‘अब अमेरिका लुटिने समय सकिएको छ ।’ चीनले पनि जवाफी कारबाहीस्वरूप अमेरिकी सामानमाथि ८४ प्रतिशतसम्मको आयात कर लगाउने घोषणा गरिसकेको छ । यसअघि उसले अमेरिकाबाट आयात हुने वस्तुमाथि ३४ प्रतिशत कर लगाएको थियो ।

चीनको विदेश मन्त्रालयले अमेरिकामाथि ‘दबावपूर्ण र धम्कीपूर्ण व्यवहार’ गरेको आरोप लगाउँदै आपत्ति जनाएको छ । प्रवक्ता लिन जियानले भने, ‘बराबरी, परस्पर सम्मान र आपसी सहकार्यबिना कुनै पनि समस्या समाधान सम्भव छैन ।’
विश्व व्यापार संगठनका अनुसार अमेरिका–चीनबीचको व्यापारिक सम्बन्ध अझ चिसिँदै गयो भने दुई देशबीचको वस्तु व्यापारमा ८० प्रतिशतसम्म गिरावट आउनसक्छ जसको आर्थिक मूल्य झण्डै ४६६ अर्ब डलर बराबर हुनेछ ।

अन्य नीतिहरू यथावत्

ट्रम्पको पछिल्लो निर्णयले केही अघिको अन्य आयात करहरूमा भने कुनै असर पारेको छैन । २५ प्रतिशत कर दरमा कार, स्टिल र एलुमिनियमको आयातमा लागु नियम अझै लागू नै छन् । यता यूरोपेली संघले अमेरिकी नीतिको विरोध गर्दै १५ अप्रिलदेखि लागु हुनेगरी जवाफी करको पहिलो चरण स्वीकृत गरिसकेको छ । यद्यपि ती जवाफी करहरू लागू नहुनु भएकाले अमेरिकाले यूरोपलाई अस्थायी १० प्रतिशत करको सूचीमा राखेको छ ।

क्यानडा र मेक्सिको भने शुरु देखिनै न्यूनतम कर दरबाट मुक्त छन् र तीमाथि अझै कुनै कर लगाइने छैन । विश्लेषकहरुका अनुसार राष्ट्रपति ट्रम्पको पछिल्लो निर्णयले व्यापार युद्धको जोखिम अझ बढाएको छ । आर्थिक मन्दीको जोखिम झन् बढेको छ भने चीनसँगको सम्बन्ध चिसिँदै गएको छ । अमेरिकी डेमोक्रेट नेता चक सुमरले ट्रम्प ‘भ्रममा रहेको र पछि हटेको’ टिप्पणी गर्दै नीतिको आलोचना गरेका छन् । अब के चीन वार्ता गर्न तयार हुन्छ वा थप झडपतर्फ जान्छ ? यही व्यापारिक द्वन्द्वको भविष्य निर्धारण गर्नेछ ।

प्रकाशित : २८ चैत २०८१, बिहीबार 10:10